Pulsatiele tinnitus

Beschrijving ziektebeeld
Tinnitus, ook wel oorsuizen genoemd,  is het ervaren van geluid in afwezigheid van een externe geluidsbron. Deze klacht kan variëren van het horen van een constante of in tussenpozen aanwezige toon, ruis of kloppend geluid aan één of beide oren. In Nederland hebben 1 miljoen-1,5 miljoen mensen tinnitus. Door het hinderlijke oorsuizen ervaart 2-4% van deze mensen problemen in het dagelijks functioneren. Tinnitus kan een grote impact hebben op de kwaliteit van leven.

In verreweg de meeste patiënten wordt een een toon of ruis gehoord, waarbij er meestal een relatie met gehoorverlies is. Pulsatiele tinnitus is een zeldzamere vorm van tinnitus waarbij kloppende geluiden worden gehoord. Deze vorm komt in minder dan 1% van alle patiënten met tinnitus voor. Bij deze patiënten heeft de tinnitus geen oorzaak in gehoor, maar in bloedvaten of spieren. Als een bloedvat de oorzaak is worden kloppingen van een bloedvat gehoord. Deze bloedvaten kunnen vernauwd/verminderd doorgankelijk zijn ('stenose'), verbreed zijn ('aneurysma'), in aanleg een afwijkend verloop hebben ('anatomische variant'), of er kan bijvoorbeeld sprake zijn van een vaatkluwen ('arterioveneuze malformatie') of verhoogde hersendruk ('intracraniële hypertensie'). Een andere oorzaak is een te nauwe relatie tussen de achtste hersenzenuw en een bloedvat, ook wel ‘neurovasculair conflict’ genoemd. Een zeldzame oorzaak is een goedaardige tumor in het oor; 'glomus tympanicum/jugulare'. Dit is vaak bij het oor onderzoek door de KNO-arts te zien. Als een oorzaak in de spieren gelegen is, betreft het vaak onwillekeurig samentrekken van kleine spiertjes in het middenoor of van de gehemeltebogen die gehoord worden en niet gelijk zijn aan de hartslag. 

Symptomen
Het waargenomen geluid heeft een kloppend karakter, wordt meestal aan één oor gehoord en kan gelijk met de hartslag verlopen. Afhankelijk van de oorzaak kunnen er bijkomende klachten optreden.

Behandelingen
Voor het onderzoek naar een vasculaire oorzaak kan een MRI-scan worden verricht. Hiermee kan vaak, maar maar niet altijd de oorzaak is van de pulsatiele tinnitus gevonden worden. Afhankelijk van de oorzaak van pulsatiele tinnitus kan een behandeling worden ingezet. In het geval van het vermoeden van op een neurovasculair conflict kan een proefbehandeling met het medicijn Carbamazepine worden voorgeschreven. Ook kan door middel van een van een operatie een kunststof matje tussen de achtste hersenzenuw en een bloedvat worden geplaatst wanneer er sprake is van een neurovasculair conflict. Op dit moment is er nog te weinig onderzoek gedaan naar het succes van deze operatie. Om deze reden zijn we op dit moment nog terughoudend met het uitvoeren van de operatie.

Bij sommige oorzaken van pulsatiele tinnitus is een operatie wel een optie, of een behandeling door een interventieradioloog. Voorbeelden hiervan zijn vaatafwijkingen of goedaardige tumoren. Indien er geen medicamenteuze/operatieve behandelingsmogelijkheden zijn wordt u in samenspraak met u, verwezen naar ons tinnitusteam. In dit team wordt samengewerkt met het Audiologisch Centrum en richt zich op het onderzoeken en behandelen van tinnitus-klachten. Bij tinnitus spelen audiologische, psychologische, maatschappelijke en lichamelijke factoren een rol; daarom werken in dit team KNO-artsen, audiologen, psycholoog, maatschappelijk werk en psychiater intensief samen. Bij het grootste deel van onze patiënten lukt het de klachten onder controle te krijgen, zodat ze weer kunnen meedoen in het maatschappelijke en sociale leven.

Voor meer informatie over tinnitus, zie ook: Tinnitus | Hersen+Zenuw Centrum (mumc.nl)