Epilepsie is een aandoening van de hersenen waarbij zich epileptische aanvallen voordoen. Dit komt door een plotselinge, afwijkende activiteit van een groep hersencellen (neuronen): een soort 'kortsluiting'. Aan de buitenkant wordt dit zichtbaar in de vorm van een aanval. Als dit vaker gebeurt, kan er sprake zijn van epilepsie. Als epilepsie is gediagnosticeerd – er zijn verschillende vormen – dan kan medicatie in de meeste gevallen helpen om de symptomen onder controle te houden.
Epilepsie kent veel verschijningsvormen. Aanvallen verschillen in vorm, hevigheid, duur en frequentie. Toch zijn epileptische aanvallen ruwweg in te delen in twee hoofdgroepen: gegeneraliseerde aanvallen en focale aanvallen. Bij gegeneraliseerde aanvallen begint de kortsluiting in beide hersenhelften en is er meestal sprake van verstoring van bewustzijn. Een focale aanval begint op één plek in de hersenen en kan –afhankelijk van de plek van de kortsluiting en de verspreiding ervan door de rest van de hersenen- weinig of veel verschijnselen geven. Het is niet altijd aan de buitenkant te zien of de aanval focaal of gegeneraliseerd is begonnen.
De meest bekende aanval is ongetwijfeld de tonisch-clonische aanval, waarbij iemand op de grond valt, buiten bewustzijn is en gaat schokken.
De cellen van onze hersenen zijn georganiseerd in netwerken, die allemaal functies aansturen. Het ene netwerk zorgt er bijvoorbeeld voor dat je kunt spreken, het andere dat je knieën kunt buigen, en weer een ander zorgt dat het geheugen functioneert. De netwerken staan met elkaar in verbinding. Als er kortsluiting ontstaat, kan zich dat op verschillende manieren uiten. Dat hangt af van welke netwerken daarbij betrokken zijn. Iemand kan vallen, schokken, een ongecontroleerde beweging maken, iets vreemds ruiken, even afwezig zijn of buiten bewustzijn raken. Omdat er zoveel verschillende verschijningsvormen zijn, worden sommige vormen van epileptische aanvallen niet altijd goed herkend.
Vooral op de kinderleeftijd komen epilepsiesyndromen voor die gekenmerkt worden door bepaalde aanvalstypes én bijpassende afwijkingen op het hersenfilmpje (EEG). Bij een epilepsiesyndroom kan een bepaalde behandeling horen. Maar dat klinkt eenvoudiger dan het is. Sommige syndromen, zoals bijvoorbeeld absence-epilepsie, hebben meestal een goede prognose en zijn goed te behandelen. Er zijn echter ook– vaak zeldzame - syndromen waarbij de prognose minder goed is. De aanvallen zijn dan moeilijk te behandelen en de verstandelijke ontwikkeling kan achteruitgaan.
