Nieuws

Nieuw hersennetwerk voor epilepsie ontdekt

Een grote internationale onderzoeksgroep met daarin onderzoekers van de afdeling neurologie en neurochirurgie van het Maastricht UMC+ en het Academisch Centrum voor Epileptologie Kempenhaeghe/Maastricht UMC+ ontdekten diep in de hersenen een netwerkstructuur die bepalend is voor het ontstaan van epilepsie. Het onderliggende hersennetwerk is de missende schakel om het ontstaan van epilepsie te verklaren en opent deuren naar de ontwikkeling van effectieve behandeling van epilepsie na hersenziektes.

Epilepsie, een van de meest voorkomende chronische neurologische aandoeningen, treft ongeveer 200.000 mensen in Nederland. Hoewel het verband tussen epilepsie en andere hersenziektes zoals beroertes al lang bekend is, heeft een multidisciplinair team van onderzoekers uit Boston (Brigham and Women's Hospital), Finland, Spanje en het Maastricht UMC+ een baanbrekende ontdekking gedaan die de complexiteit van dit verband onthult.

Identificatie hersennetwerk

De recent in JAMA Neurology gepubliceerde studie biedt diepgaande inzichten in het onderliggende hersennetwerk dat een sleutelrol speelt bij het ontstaan van epilepsie na hersenziektes. Hoofdonderzoeker Fred Schaper en het onderzoeksteam analyseerden gegevens van meer dan 1.500 patiënten die getroffen waren door diverse hersenziektes, waaronder beroertes, hersenkneuzingen en hersentumoren. Hun doel was om gemeenschappelijke hersennetwerkverbindingen te identificeren die gekoppeld zijn aan het ontstaan van epilepsie.

Hersenverbindingen

Opvallend genoeg ontdekten de onderzoekers dat de locatie van hersenschade bij patiënten die epilepsie ontwikkelden, niet significant verschilde van die bij patiënten zonder epilepsie. De cruciale onderscheidende factor lag echter in de verbindingen van deze beschadigde gebieden. De studie wees uit dat specifieke hersenschade in de diepere hersengebieden, zoals de basale kernen en de kleine hersenen, een verband had met het ontstaan van epilepsie. Intrigerend genoeg lijken deze gebieden ook in staat te zijn epileptische aanvallen te onderdrukken. Dit vermoeden wordt bevestigd door de gegevens van patiënten met epilepsie die al behandeld waren met diepe hersenstimulatie. Sterke verbindingen met het geïdentificeerde hersennetwerk bleken de effectiviteit van de behandeling te vergroten en resulteerden in minder epileptische aanvallen.

Potentie

Met de hoop op een betere prognose en effectievere behandelingen, kunnen patiënten uiteindelijk profiteren van een verhoogde kwaliteit van leven en verminderde last van epileptische aanvallen. Neuroloog Rob Rouhl (MUMC+ en het Academisch Centrum voor Epileptologie Kempenhaeghe/MUMC+), medeonderzoeker van dit project, benadrukt de potentiële impact van deze bevindingen:  “Deze ontdekking leidt mogelijk tot nauwkeurigere voorspellingen van wie epilepsie zal ontwikkelen na een beroerte, waardoor gerichte behandelingen kunnen worden ingezet om leed te verminderen. Daarnaast biedt de vergrote kennis over hersennetwerken die epilepsie veroorzaken en reguleren nieuwe mogelijkheden voor de ontwikkeling van innovatieve behandelingen.” Maastricht UMC+ neurochirurg Yasin Temel, ook betrokken bij het onderzoek, ziet het potentieel om diepe hersenstimulatie voor patiënten met epilepsie verder te optimaliseren: “De ontdekte bevindingen bieden waardevolle inzichten om de behandeling te verbeteren en de effectiviteit ervan te vergroten.”

Frederic L.W.V.J. Schaper, et al. “Mapping Lesion-Related Epilepsy to a Human Brain Network” JAMA Neurology DOI: 10.1001/jamaneurol.2023.1988 https://jamanetwork.com/journals/jamaneurology/fullarticle/2806404?resultClick=1